Miljenko Stančić
Čekaonica, 1964.
ulje/platno, 97 x 116,5 cm
MG-2630

Miljenko Stančić (1926. – 1977.) začetnik je i najznačajniji slikar hrvatskog poslijeratnog nadrealnog i fantastičnog slikarstva utemeljenog na tradiciji, preciznom tonskom moduliranju i nasljeđu starih majstora (G. de La Tour, J. Vermeer iz Delfta, P. de Hoh), kao i slikara čistoga oka – Josipa Račića. Izrazitom vještinom te sintezom starog i novog stvorio je jedinstveni stil u maniri tzv. muzejskog, anakronog slikarstva. Njegov opus od ranih 50-ih do kasnih 70-ih čine osobne metamorfoze (vedute Varaždina, fantazijske preobrazbe ljudskih likova, metafizičke figure u poetičnim interijerima, erotski sadržaji) i prigušene game obasjane „oduhovljenom rasvjetom i sve virtuoznijom melankoličnom paletom“ (M. Krleža). Diplomirao je slikarstvo na ALU-u u Zagrebu 1949., a 1951. grafiku na Specijalnoj školi T. Krizmana. Na Akademiji predaje od 1960. do 1977. U razdoblju od 1954. do 1957. Stančić ostvaruje takozvanu treću fazu vlastitoga opusa u kojoj crta i slika uglavnom Varaždin. Iz te faze je i slika Varaždinska ulica (1955.). Slika "Čekaonica" (1964.) pokazuje nadrealnu, surovu, zgužvanu masu otuđenih figura prikazanih u mrkim bojama na sivome fondu unutar apstrahirana ambijenta, a koja se u statičnoj dinamici giba prostorom alijenacije određenim bezličnim kulisama. Stančić je bio član Grupe petorice, a od 60-ih je izlagao na izložbama belgijske grupe Fantasmagie.

Tekst: Željko Marciuš, muzejski savjetnik Nacionalnog muzeja moderne umjetnosti © Nacionalni muzej moderne umjetnosti, Zagreb 2022.
Foto: Goran Vranić © Nacionalni muzej moderne umjetnosti, Zagreb 2022.