Miljenko Stančić
Izlet u Sloveniju, 1966.
ulje na platnu
65 x 81 cm
MG-6705

Miljenko Stančić (1926. – 1977.) začetnik je i najznačajniji slikar hrvatskog poslijeratnog nadrealnog i fantastičnog slikarstva utemeljenog na tradiciji, preciznom tonskom moduliranju i nasljeđu starih majstora (G. de La Tour, J. Vermeer iz Delfta, P. de Hoh), kao i slikara čistoga oka – Josipa Račića. Izrazitom vještinom te sintezom starog i novog stvorio je jedinstveni stil u maniri tzv. muzejskog, anakronog slikarstva. Njegov opus od ranih 50-ih do kasnih 70-ih čine osobne metamorfoze (vedute Varaždina, fantazijske preobrazbe ljudskih likova, metafizičke figure u poetičnim interijerima, erotski sadržaji) i prigušene game obasjane „oduhovljenom rasvjetom i sve virtuoznijom melankoličnom paletom“ (M. Krleža). Diplomirao je slikarstvo na ALU-u u Zagrebu 1949., a 1951. grafiku na Specijalnoj školi T. Krizmana. Na Akademiji predaje od 1960. do 1977. Slika Izlet u Sloveniju (1966.) djelo je koje percipira halucinantni rad sna odražen simulacijama koje uvijek upućuju na drugo do viđenog te su ujedno i bliske iskustvenim obitavanjima "ja-forme" i udaljene od njih. Lebdeće snene fantazmagorije, gdje dječja tijela pobjeđuju gravitaciju, možebitna su snovita sjećanja na djetinjstvo (i umjetnikova brata), slikara u čijoj je „osobnoj mitologiji svjetlost sinonim slikarstva“ (I Zidić). Stančić je bio član Grupe petorice, a od 60-ih je izlagao na izložbama belgijske grupe Fantasmagie.

Tekst: Željko Marciuš, muzejski savjetnik Nacionalnog muzeja moderne umjetnosti © Nacionalni muzej moderne umjetnosti, Zagreb
Foto: Goran Vranić © Nacionalni muzej moderne umjetnosti, Zagreb