Slavko Kopač
Na Galapagoškim otocima, 1952.
kombinirana tehnika/karton, 73 x 92 cm
MG-3866

Slavko Kopač (1913. – 1995.) najznačajniji je hrvatski modernist drukčije figuracije međunarodne karijere na razmeđima art bruta, nadrealnog slikarstva i enformela. Michel Tapié u knjizi Un Art Autre  (Drukčija umjetnost) iz 1952. svrstava Kopača među najveće umjetnike poput Marka Rothka i Willema de Kooninga i začetnike sirove umjetnosti. Diplomiravši 1937. kod V. Becića, stvara na tragu postimpresijskog realizma, potom na tragu ekspresije M. Kraljevića te kolorističkih faseta L. Juneka. Tijekom boravka u Italiji (1943. – 1948.) stvara impresijske vizure i akvarele bliske nadrealizmu. Odbacivši realno i akademsko, kreira elementaran i primaran izraz – jedan od temelja art bruta. Od 1948. obitava u Parizu, a utemeljitelj art bruta J. Dubuffet imenuje ga tajnikom i kustosom Zbirke Art brut. Na tim pozicijama je sve do 1975. kada zbirka seli u Laussanu. André Breton mu je povjerio opremanje ograničene serije svoje pjesme Un regard des divintés  (U odnosu na božanstva) iz 1949. godine. Sudjelovao je u izradi almanaha nadrealista Almanach Surréaliste du Demi Siècle 1950. te izlagao u Bretonovoj galeriji À l'étoile scellée 1953. Novim materijalima stvara slike i skulpture služeći se pijeskom, gumom i kovinama, kao i kamenom, drvom, papirom staklom i ugljenom. Primitivistički oblikuje čovjeka, različita bića, biljke i životinje obilježene ludizmom i praiskonskim počelima. Kopačeva slika Na Galapaoškim otocima (1952.) odražava takvo (više)gradbeno i gusto materijsko oblikovanje i originalni je prikaz i sinteza dječjeg i primitivnog izraza predočena višestrukim dvodimenzionalnim obličjem na  dvodimenzionalnoj podlozi. To je rudimentarni simbol kornjača sa odjecima egzotične,  fantazijske, iskonske i sirove umjetnost.

Tekst: Željko Marciuš, muzejski savjetnik nacionalnog muzeja moderne umjetnosti©Nacionalni muzej moderne umjetnosti, Zagreb
Foto: Goran Vranić©Nacionalni muzej moderne umjetnosti, Zagreb